Blijkens het familiearchief van ‘Van Sminia’ bestond er in Staveren al in 1676 een molen. Met een vergunning, goedgekeurd door de provincie Friesland, had de molen als hoofdtaak het vermalen van stoffen voor de buskruitfabricage. Van deze molen schijnt nog een zeldzaam gedrukt blaadje papier te zijn, bevattend een ruwe afbeelding van een windmolen. Een beslist en omstandig verhaal, wegens alle droevige ongelukken die er zijn geschied door het springen van de Kruitmolen. Het verhaal vertelt zich door onderstaand krantenartikel van de Leeuwarder Courant.
“Staveren den 16 Meij 1744. Deze morgen omtrent de Klok agt uuren. is alhier een droevig geval gebeurt. De Kruit- Moolen hier staande en een
schoon sterk Gebouw zijnde, is in een oogenblik tot een Puinhoop verandert, door dien dezelve in een moment in de Lugt sprong. De Werklieden op de Moolen bezig zijnde om het Kruit te drogen en haar dingen te doen, hebben ellendig haar leven daar bij gelaten en zijn daar drie Menszen door om gekomen.
De halve Stad is daar door geruïneert. De Kerk en het Huis van den Domine daar is geen een Glas in heel gebleven en de daar rondom staande Huizen zijn geheel geruïneert en de schaden daar door veroorzaakt is onbeschrijvelijk; Nog twee andere Menszen buiten die geene die op de Moolen waren worden vermist en’ volgens het zeggen, zo zou daar wel 15- á 1600 pond Kruit in de Lugt gesprongen zijn. De oproer
en consternatie onder de Inwoonders is onbeschrijvelijk, want men niet en dagt of zoude wel honderde Menszen haar leven hebben gekost, dog de Heere heeft dezelve door zijn wonderlijke Almagtigheid behoed.”
Spoedig na de ramp ging men in 1744 over tot het bouwen van een „massale Kruitmolen” welke in 1748 voltooid was. Ruim 40 jaren bleef dit gebouw in stand, tot 11 Augustus 1790, toen de kruitmolen ‘de Eendragt’ te Staveren op afbraak verkocht werd aan de Warnservaart. Dit omvatte: 3 stel stenen, een paardenstal voor 8 paarden, een schuur voor 8 koeien, een salpeter raffinaderij met koperen ketel van 5 voet, 4 koperen bekkens circa 4 voet in diameter, turfschuur enz.
De Kruitmolen
We zijn weer open! U kunt weer heerlijk genieten op ons prachtige terras. van een hapje en een drankje.
Bekijk ook onze Bezorgkrant! U kunt de bestelling afhalen, maar we bezorgen ook! Check de bezorgtijden en tarieven.
